विश्व के प्रमुख खनिजों के हिंदी एवं अंग्रेजी नाम की सूची: (Name of Minerals in Hindi)
खनिज किसे कहते है?
खनिज (Minerals) प्रकृति में पाया जाने वाला वह पदार्थ जिसमें मुख्यतः एक रासायनिक अवयव (तत्त्व या यौगिक) उपस्थित रहता है।
खनिज ऐसे भौतिक पदार्थ हैं जो खान से खोद कर निकाले जाते हैं। कुछ उपयोगी खनिज पदार्थों के नाम हैं – लोहा, अभ्रक, कोयला, बॉक्साइट, नमक, जस्ता, चूना पत्थर इत्यादि।
खनिजों के भौतिक गुण:
वेसे तो खनिजों का वर्गीकरण बहुत कठिन है फिर भी इनको कुछ विशेषताओं के आधार पर वर्गीकृत किया जा सकता है-
- प्रकाशीय विधि
- रासायनिक या एक्स-रे विवर्तन
विश्व के प्रमुख खनिजों के हिंदी एवं अंग्रेजी नाम की सूची:
Minerals | खनिज पदार्थ |
Cornelian | अकीक |
Mica | अभ्रक |
Touchstone | कसौटी |
Coal | कोयला (पत्थर का) |
Iron ore | खनिज लोहा (कच्चा लोहा) |
Chalk | खड़िया (चाक) |
Sulphur | गंधक (सल्फर) |
Red ochre | गेरू |
Flint | चकमक पत्थर |
Silver | चांदी |
Zinc | जस्ता |
Copper | तांबा |
Blue vitriol | तूतिया, नीला थोथा |
Grey tin | धूसर बंग |
Natron | नैट्रोन |
Steel | पक्का लोहा, फौलाद |
Mercury | पारा |
Bitumen | अस्फ़ाल्ट |
Grey copper | भूरा तांबा |
Kerosene oil | मिट्टी का तेल |
Tin | भूरा (टिन) |
Yellow ochre | रामरज |
Iron | लोहा |
Rock oil | शैल तेल, पेट्रोलियम |
Steatite | साबुन का पत्थर |
Antimony | सुरमा |
Arsenic | संखिया |
Fuller’s earth | सज्जी, मुल्तानी मिट्टी |
Muscovite | सफ़ेद अबरक, श्वेत अभ्रक |
Shale | सलेटी पत्थर |
Cinnabar | सिंगरफ, सिन्दूर |
Lead | सीसा |
Plastic-clay | सुघट्य मिटटी (प्लास्टिक-मिट्टी) |
White lead | सफेदा |
Soap stone | सेलखड़ी |
Marble | संगमरमर |
Orpiment | हरताल |
इन्हें भी पढे: भारत के प्रमुख खनिज एवं सर्वाधिक उत्पादक राज्य